04 okt
Van de week
reed ik op de fiets langs een woning en zag daar een halve Abraham. Ik moest even tot me door laten dringen dat hier een jongeman 25 jaar was geworden. Een vrolijke verjaardag werd daar gevierd, in dat huis met die opblaaspop voor de deur. Een mijlpaal, 25 jaar!
Ik reed door en mijn gedachten stonden niet stil. Een mijlpaal, dat is een jubileum: 5 x 5 is 25, dus een jubileumjaar in het kwadraat.
De speciale verjaardag voor een kind was altijd 21, nu 18: het moment van meerderjarig worden en dus stemrecht krijgen, tegenwoordig ook het moment dat je alcohol mag kopen en zelfstandig je rijbewijs kan aanvragen. Godsdienstig zijn er diverse overgangsmomenten (Eerste Heilige Communie, het Vormsel, Bar Mitswa), ongeveer gerelateerd aan de leeftijd, maar niet exact aan de verjaardag. Kerk en Staat hebben zo hun eigen inzichten.
Maar is een halve mijlpaal ook een mijlpaal? Ik dacht er al fietsend over door. En wat betekent eigenlijk dat hele, dat vijftig worden en Abraham zien (zie voor oorsprong van dit gezegde de link hieronder)? Ben je er nu juist wel of nog niet? Hoe kan ik een mijlpaal vieren als dit moment eigenlijk vooruitwijst naar een ander moment, ver in de toekomst? De relatie met de oorspronkelijk betekenis rond Abraham is wel helemaal ver te zoeken, want het ging juist om het behalen van die (toen nog hoge) leeftijd. Eigenlijk zou je met de levensverwachting van hier en nu de 50 eerder als halve Abraham moeten zien, op weg naar de 100! Een eeuw, dat is pas een mijlpaal!
In een recent artikel in NRC over ontgroening (zie link hieronder), staat dat we tegenwoordig vooral het afscheid als emotioneel moment ritueel willen ondergaan. Is daarvan bij 25 sprake? Neem je dan afscheid van je jeugd? Sommigen gaan tegen die tijd pas het huis uit, dat is waar. Het “irrationele van de mens vraagt om vormgeving” staat ook in bedoeld artikel. Het getuigt niet echt van begrip. Sommige rituelen verwijzen naar oude gebruiken uit andere tijden, die inderdaad een manier waren om onheil te bezweren of gunsten van goden af te smeken (offers). Maar overgangsrituelen zijn, in mijn ogen, eerder een heel zinnige, wijze, manier van omgaan met overgangssituaties in het leven. Door stil te staan bij bijzondere momenten (van jezelf of bij een ander) maak je ze bewust, doorleefd en kun je verder. Het gaat om ‘drempel’-ervaringen: er is een ‘ervoor’ en ‘erna’. Je wordt een ander mens (bespannen met andere snaren, zoals Vasalis dit uitdrukte). Een bachelor party markeert net als een ontgroening een afscheid, maar viert tegelijk ook een intrede in een nieuwe periode in het leven. Carnaval lijkt mij eveneens een treffend voorbeeld (storm voor de stilte, gek doen voor het niet meer mag). You win some, you loose some. In deze tijd zoeken mensen vaak een eigen (niet perse religieuze) taal en vorm voor een ritueel, maar die essentie blijft.
Ontgroening in het studentenleven? Het gaat deels ook om het smeden van een hechte band, erbij horen in de groep. Moet je lekker zelf weten, mits eigen keus en er niemand -fysiek of psychisch beschadigd- slachtoffer wordt. Zo heeft elke club zijn eigen manier om iemand welkom te heten (denk aan de promovendus).
Maar een halve Abraham? Doe mij dan maar 25 kaarsjes of 25 rode rozen! Maar ja, ik ben al 47… over ruim 2 jaar dus een hele Sara voor de deur! Of realistisch en eigentijds dan toch maar een halve?
4 oktober 2016
https://onzetaal.nl/taaladvies/abraham-sara-gezien-hebben (oorsprong betekenis)
https://www.nrc.nl/nieuws/2016/10/02/ontgroenen-steeds-minder-van-deze-tijd-4563923-a1524442 (artikel over rituelen)